Korczak Janusz, właśc. Henryk Goldszmidt ur. 22 VII 1878 (lub 1879) w Warszawie, zm. w sierpniu 1942r w Treblince. Pedagog i teoretyk wychowania, pisarz, działacz społeczny, lekarz.
W 1911 współtwórca i do 1942 współpracownik żydowskiego Domu Sierot w Warszawie (wraz ze Stefanią Wilczyńską 1886-1942) oraz 1919 współzałożyciel i do 1926 współkierownik sierocińca dla dzieci polskich ,,Nasz Dom", działającego początkowo w Pruszkowie, a od 1927 w Warszawie na Bielanach.
Wypracował i stosował własny oryginalny system wychowania internatowego, w którym wielką rolę odgrywały formy pobudzające społeczną aktywność dzieci (np. samorząd i gazetka dziecięca), a także osobowość wychowawcy i jego szczególnie serdeczny stosunek do wychowanków. Prowadził rozległą działalność społeczno-dydaktyczną, między innymi jako wykładowca w Wolnej Wszechnicy Polskiej i Instytucie Pedagogiki Specjalnej, kurator sądu dla nieletnich, autor pogadanek radiowych (1935-36) dla dzieci i dorosłych, zwanych pogadankami Starego Doktora;
Współpracował między innymi z pismami ,,W słońcu" (1918-26), ,,Szkoła Specjalna" (1924-39); 1920-29 prowadził ,,Mały Przegląd" - pismo redagowane przez dzieci. Szerzył w społeczeństwie zainteresowanie problematyką pedagogiczną i zrozumienie dla różnorodnych potrzeb dzieci. Wielu jego wychowanków poświęciło się później pracy pedagogicznej. Zginął prawdopodobnie w Treblince, towarzysząc dobrowolnie wychowankom swego sierocińca, wywiezionym 5 VIII 1942r. z getta warszawskiego.
W pisarskim dorobku Korczaka mieszczą się prace pedagogiczne o charakterze eseistycznym między innymi:
,,Momenty wychowawcze" (1919)
,,Jak kochać dziecko" (t. I-II 1920-21)
,,Prawo dziecka do szacunku" (1929)
,,Prawidła życia" (1930)
,,Pedagogika dla młodzieży i dorosłych" (1939)
oryginalne powiastki-studia i beletryzowane szkice psychologiczne np.
,,Bobo" (1914)
,,Kiedy znów będę mały (1925)
naturalistyczne powieści społeczne
,,Dzieci ulicy" (1901)
,,Dziecko salonu" (1906)
dydaktyczne utwory beletrystyczne dla dzieci
,,Jośki, Mośki i Srule" (1910)
,,Józki, Jaśki i Franki" (1911)
,,Król Maciuś Pierwszy" (1923)
,,Bankructwo małego Dżeka" (1924)
oraz groteskowo-metaforyczna sztuka
,,Senat szaleńców" (wystawiona 1931);
Pozostawił ponadto wstrząsający ,,Pamiętnik", prowadzony w getcie (w t. IV ,,Wyboru pism"). Wnikliwa znajomość psychiki dziecięcej łączy się w twórczości literackiej Korczaka z wysokimi walorami humanitarno-wychowawczymi i artystycznymi.
Tekst: Wielka Encyklopedia Powszechna PWN t. 6