Nasz patron

Korczak Janusz, właśc. Henryk Goldszmidt ur. 22 VII 1878 (lub 1879) w Warszawie, zm. w sierpniu 1942r w Treblince. Pedagog i teoretyk wychowania, pisarz, działacz społeczny, lekarz.

W 1911 współtwórca i do 1942 współpracownik żydowskiego Domu Sierot w Warszawie (wraz ze Stefanią Wilczyńską 1886-1942) oraz 1919 współzałożyciel i do 1926 współkierownik sierocińca dla dzieci polskich ,,Nasz Dom", działającego początkowo w Pruszkowie, a od 1927 w Warszawie na Bielanach.

Wypracował i stosował własny oryginalny system wychowania internatowego, w którym wielką rolę odgrywały formy pobudzające społeczną aktywność dzieci (np. samorząd i gazetka dziecięca), a także osobowość wychowawcy  i jego szczególnie serdeczny stosunek do wychowanków. Prowadził rozległą działalność społeczno-dydaktyczną, między innymi jako wykładowca w Wolnej Wszechnicy Polskiej i Instytucie Pedagogiki Specjalnej, kurator sądu dla nieletnich, autor pogadanek radiowych (1935-36) dla dzieci i dorosłych, zwanych pogadankami Starego Doktora;

Współpracował między innymi z pismami ,,W słońcu" (1918-26), ,,Szkoła Specjalna" (1924-39); 1920-29 prowadził ,,Mały Przegląd" - pismo redagowane przez dzieci. Szerzył w społeczeństwie zainteresowanie problematyką pedagogiczną i zrozumienie dla różnorodnych potrzeb dzieci. Wielu jego wychowanków poświęciło się później pracy pedagogicznej. Zginął prawdopodobnie w Treblince, towarzysząc dobrowolnie wychowankom swego sierocińca, wywiezionym 5 VIII 1942r. z getta warszawskiego.

W pisarskim dorobku Korczaka mieszczą się prace pedagogiczne o charakterze eseistycznym między innymi:
            ,,Momenty wychowawcze" (1919)
            ,,Jak kochać dziecko" (t. I-II 1920-21)
            ,,Prawo dziecka do szacunku" (1929)
            ,,Prawidła życia" (1930)
            ,,Pedagogika dla młodzieży i dorosłych" (1939)

oryginalne powiastki-studia i beletryzowane szkice psychologiczne np.
            ,,Bobo" (1914)
            ,,Kiedy znów będę mały (1925)

naturalistyczne powieści społeczne
            ,,Dzieci ulicy" (1901)
            ,,Dziecko salonu" (1906)

dydaktyczne utwory beletrystyczne dla dzieci
            ,,Jośki, Mośki i Srule" (1910)
            ,,Józki, Jaśki i Franki" (1911)
            ,,Król Maciuś Pierwszy" (1923)
            ,,Bankructwo małego Dżeka" (1924)

oraz groteskowo-metaforyczna sztuka
            ,,Senat szaleńców" (wystawiona 1931);

Pozostawił ponadto wstrząsający ,,Pamiętnik", prowadzony w getcie (w t. IV ,,Wyboru pism"). Wnikliwa znajomość psychiki dziecięcej łączy się w twórczości literackiej Korczaka z wysokimi walorami humanitarno-wychowawczymi i artystycznymi.

Tekst: Wielka Encyklopedia Powszechna PWN t. 6